ترخیص کالا از گمرک یکی از مراحل مهم و اساسی در فرآیند واردات و صادرات است که شامل کنترل، بررسی و پرداخت هزینه‌های مرتبط با گمرک به منظور خروج یا ورود کالا به یک کشور می‌باشد. در این فرآیند، واردکننده یا صادرکننده باید اسناد و مدارک مربوط به کالاها را به گمرک ارائه کند تا پس از تأیید و پرداخت عوارض گمرکی، کالا آزاد شده و به مقصد نهایی منتقل شود.
مراحل ترخیص کالا از گمرک
ثبت اظهارنامه گمرکی: اولین مرحله از ترخیص کالا، ارائه اظهارنامه گمرکی است. اظهارنامه شامل اطلاعاتی مانند نوع کالا، ارزش کالا، کشور مبدأ، کشور مقصد و مشخصات واردکننده یا صادرکننده می‌باشد. اظهارنامه‌ها می‌توانند به صورت الکترونیکی و از طریق سامانه‌های گمرکی ثبت شوند.
کنترل اسناد و مدارک: پس از ثبت اظهارنامه، اسناد و مدارک مرتبط با کالاها مانند فاکتور تجاری، لیست بسته‌بندی، بیمه‌نامه حمل‌ونقل و گواهی مبدا بررسی می‌شوند. صحت و کامل بودن این اسناد از اهمیت بالایی برخوردار است و عدم ارائه مدارک صحیح می‌تواند باعث تاخیر در ترخیص کالا شود.
ارزیابی گمرکی: در این مرحله، گمرک بر اساس قوانین و مقررات موجود، ارزش کالا را تعیین و عوارض و مالیات‌های مربوطه را محاسبه می‌کند. این محاسبه بر اساس نوع و ارزش کالا و همچنین تعرفه‌های گمرکی انجام می‌شود.
بازرسی و کنترل فیزیکی کالا: برخی از کالاها نیاز به بازرسی و کنترل فیزیکی توسط کارشناسان گمرک دارند. در این مرحله، کالاها به صورت تصادفی یا به درخواست گمرک مورد بازرسی قرار می‌گیرند تا از صحت اطلاعات ارائه شده اطمینان حاصل شود.
پرداخت هزینه‌ها: پس از ارزیابی گمرکی و محاسبه عوارض، واردکننده موظف به پرداخت هزینه‌های مربوط به گمرک است. این هزینه‌ها شامل عوارض گمرکی، مالیات‌ها و سایر هزینه‌های مرتبط با ترخیص می‌باشد.
دریافت مجوز ترخیص: پس از پرداخت تمامی هزینه‌ها و تأیید نهایی گمرک، مجوز ترخیص کالا صادر می‌شود. این مجوز به واردکننده یا نماینده قانونی وی اجازه می‌دهد کالا را از گمرک خارج و به مقصد نهایی ارسال کند.
مراحل ترخیص کالا در فرودگاه امام خمینی
ثبت اظهارنامه در سامانه EPL: سامانه EPL (Electronic Ports and Logistics) یکی از ابزارهای الکترونیکی گمرکی است که فرآیندهای ترخیص کالا را به صورت آنلاین تسهیل می‌کند. اظهارنامه‌های مربوط به کالاهای وارداتی یا صادراتی باید در این سامانه ثبت شوند.
ارزیابی و بررسی کالاها: پس از ثبت اظهارنامه، گمرک فرودگاه امام خمینی کالاها را ارزیابی و بررسی می‌کند. در این مرحله، اسناد و مدارک لازم مانند فاکتور، لیست بسته‌بندی و بیمه‌نامه بررسی شده و عوارض و مالیات‌های گمرکی محاسبه می‌شود.
بازرسی فیزیکی کالاها: برخی از کالاها نیاز به بازرسی فیزیکی دارند که توسط کارشناسان گمرک انجام می‌شود. این بازرسی برای اطمینان از صحت اطلاعات و مطابقت کالا با اظهارنامه ضروری است.
پرداخت عوارض گمرکی: پس از ارزیابی کالاها، واردکننده باید عوارض گمرکی و مالیات‌های مربوطه را پرداخت کند تا کالا آماده خروج از گمرک شود.
دریافت مجوز خروج کالا: پس از پرداخت هزینه‌ها، مجوز ترخیص کالا صادر شده و کالا می‌تواند از انبارهای گمرک فرودگاه امام خمینی خارج شود.
کانتینرها یکی از اصلی‌ترین ابزارهای حمل‌ونقل کالا در سراسر جهان هستند و به دلیل استاندارد بودن ابعاد و ظرفیت، امکان حمل کالاها به صورت منظم و ایمن را فراهم می‌کنند. انواع مختلفی از کانتینرها با توجه به ابعاد و کاربردهای خاص وجود دارند که برای حمل کالاهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کانتینرهای استاندارد (Standard Containers)
این نوع کانتینرها که به کانتینرهای 20 فوت و 40 فوت معروف هستند، یکی از پرکاربردترین انواع کانتینرها در حمل‌ونقل بین‌المللی محسوب می‌شوند. ابعاد استاندارد این کانتینرها به شرح زیر است:
کانتینر 20 فوت: ابعاد داخلی 5.9 متر طول، 2.35 متر عرض، 2.39 متر ارتفاع.
کانتینر 40 فوت: ابعاد داخلی 12.03 متر طول، 2.35 متر عرض، 2.39 متر ارتفاع.
کانتینرهای ارتفاع بلند (High Cube Containers)
این کانتینرها شباهت زیادی به کانتینرهای استاندارد دارند اما با ارتفاع بیشتر ساخته می‌شوند. ارتفاع بیشتر این کانتینرها به واردکنندگان اجازه می‌دهد کالاهایی که حجم بیشتری دارند، بدون نیاز به افزایش تعداد کانتینرها حمل شوند. ابعاد این کانتینرها به شرح زیر است:
کانتینر 40 فوت ارتفاع بلند: ابعاد داخلی 12.03 متر طول، 2.35 متر عرض، 2.69 متر ارتفاع.
کانتینرهای یخچالی (Reefer Containers)
این نوع کانتینرها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که مجهز به سیستم سرمایش برای حمل کالاهای فاسدشدنی مانند مواد غذایی و دارویی هستند. ابعاد کانتینرهای یخچالی مشابه کانتینرهای استاندارد است اما به دلیل وجود تجهیزات سرمایشی، فضای داخلی کمی کاهش یافته است.
کانتینرهای مخزنی (Tank Containers)
این کانتینرها برای حمل مایعات و گازهای فشرده استفاده می‌شوند. کانتینرهای مخزنی دارای یک مخزن بزرگ در داخل بدنه خود هستند که از مواد مقاوم در برابر خوردگی و فشار ساخته شده‌اند تا حمل‌ونقل مواد شیمیایی، نفت و دیگر مایعات به صورت ایمن انجام شود.
جمع‌بندی
ترخیص کالا از گمرک به عنوان یک فرآیند پیچیده و مهم در تجارت بین‌المللی نیازمند دانش دقیق از قوانین گمرکی و مراحل اجرایی است. ترخیص کالا در فرودگاه امام خمینی (ره) با استفاده از سامانه‌های الکترونیکی و تسهیلات گمرکی، به یکی از راه‌های سریع و کارآمد برای واردات کالا تبدیل شده است. همچنین، شناخت انواع کانتینرها و کاربردهای آنها به واردکنندگان و صادرکنندگان کمک می‌کند تا بهینه‌ترین راهکار را برای حمل‌ونقل کالاهای خود انتخاب کنند.
