در دنیای پرنوسان رمزارزها، استیبل‌کوین‌ها نقشی حیاتی در ایجاد ثبات ایفا می‌کنند. یکی از مهم‌ترین پرسش‌هایی که سال‌ها ذهن فعالان این حوزه را درگیر کرده، مربوط به پشتوانه واقعی تتر (USDT) است. تتر با سهمی بیش از ۶۵٪ از بازار استیبل‌کوین‌ها، عملاً شریان اصلی نقدینگی در اکوسیستم کریپتو محسوب می‌شود. با این حال، شفافیت مالی شرکت صادرکننده آن یعنی Tether Limited همیشه مورد بحث و تردید کارشناسان بوده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که هر بار بازار رمزارزها وارد مرحله‌ای از رشد یا سقوط شدید می‌شود، حجم گردش تتر نیز به شکل قابل توجهی افزایش یا کاهش می‌یابد. همین ارتباط مستقیم میان عرضه USDT و نوسانات بازار بیت‌کوین و اتریوم، باعث شده تحلیل‌گران اقتصادی این توکن را از نزدیک رصد کنند.
از منظر فنی، تتر وعده داده است که هر واحد USDT دقیقاً با یک دلار آمریکا پشتیبانی می‌شود؛ یعنی به ازای هر تتر در گردش، معادل آن دارایی نقدی یا اوراق خزانه در حساب‌های بانکی شرکت ذخیره شده است. اما پرسش اصلی اینجاست که آیا این ادعا در عمل نیز صحت دارد؟ و اگر دارد، چرا در سال‌های گذشته گزارش‌های مالی تتر همیشه با ابهام، تأخیر یا تغییر حسابرسی همراه بوده‌اند؟
در تازه‌ترین گزارش منتشرشده در سال ۲۰۲۵، شرکت Tether Limited مدعی شده بیش از ۹۰ میلیارد دلار دارایی در قالب اوراق خزانه‌داری آمریکا، سپرده‌های بانکی و طلا برای پشتوانه تتر نگهداری می‌شود. این رقم با توجه به حجم در گردش فعلی تتر که حدود ۸۸ میلیارد دلار است، از نظر تئوریک منطقی به‌نظر می‌رسد. اما منتقدان باور دارند که بخش قابل توجهی از این دارایی‌ها در دسته «ابزارهای مالی کوتاه‌مدت» قرار دارد که به‌راحتی قابل نقد شدن نیستند.
از دید بسیاری از تحلیل‌گران بازار رمزارزها، تتر ستون فقرات نقدینگی بازار کریپتو است.
به عنوان مثال، در پلتفرم‌های بزرگ معاملاتی مثل صرافی راستین که از رمزارز تتر برای انجام معاملات استفاده می‌شود، این استیبل‌کوین نقش کلیدی در تبدیل سرمایه میان رمزارزها و ریال دارد. اگر به هر دلیلی اعتماد به پشتوانه تتر از بین برود، نه‌تنها بازار رمزارزها دچار آشفتگی خواهد شد، بلکه جریان نقدینگی بین صرافی‌ها نیز مختل می‌شود.
از سوی دیگر، برخی کارشناسان مالی در رسانه‌های بین‌المللی مثل Cointelegraph تأکید می‌کنند که حتی اگر تتر به‌طور کامل پشتوانه نقدی نداشته باشد، همچنان به دلیل حجم عظیم معاملات و پذیرش گسترده در بازار، می‌تواند ارزش خود را حفظ کند — مشروط بر اینکه اعتماد کاربران از بین نرود.
در گزارش منتشرشده در سه‌ماهه دوم ۲۰۲۵، تتر اعلام کرد که حدود ۸۵٪ از دارایی‌های پشتیبان خود را در اوراق خزانه کوتاه‌مدت آمریکا نگهداری می‌کند. این یعنی حجم قابل‌توجهی از پشتوانه در دارایی‌هایی با ریسک پایین متمرکز است. اما نکته جالب توجه، سهم نسبتاً بالای طلا (Gold Holdings) در ذخایر تتر است که حدود ۴٪ از کل دارایی‌ها را شامل می‌شود. این تصمیم در نگاه اول منطقی است، چرا که طلا در دوران بحران اقتصادی به عنوان سپر تورمی شناخته می‌شود، اما در عین حال، قابلیت نقدشوندگی فوری آن در مقایسه با پول نقد پایین‌تر است.
از همین رو، برخی از اقتصاددانان هشدار داده‌اند که اگر روزی حجم برداشت‌ها از تتر افزایش یابد، شرکت ممکن است نتواند به سرعت نقدینگی لازم برای بازخرید تمام تترهای در گردش را فراهم کند. این نگرانی زمانی جدی‌تر شد که در اوایل سال ۲۰۲۴ شایعاتی درباره خروج حجم بالایی از تتر از صرافی‌های آسیایی منتشر شد. هرچند شرکت Tether بلافاصله با انتشار داده‌های زنده ذخایر خود این شایعات را رد کرد، اما اثر روانی آن برای مدت کوتاهی روی بازار کاملاً محسوس بود.
از نگاه آماری، رفتار تتر در زمان‌های بحران مالی بازار کریپتو جالب توجه است. در بیشتر مواقع که بازار دچار افت شدید می‌شود، عرضه USDT افزایش می‌یابد. این موضوع از نظر بسیاری از کارشناسان نشانه‌ای از «تزریق نقدینگی مصنوعی» برای حفظ قیمت بیت‌کوین و سایر رمزارزهاست. با این حال، تتر ادعا می‌کند که افزایش عرضه کاملاً بر اساس تقاضای بازار و سفارش‌های کاربران در صرافی‌ها انجام می‌شود.
از دیدگاه سیاست‌گذاری مالی، نبود نظارت مستقیم از سوی نهادهایی مثل SEC یا فدرال رزرو بر فعالیت تتر، همچنان یکی از نقاط ضعف بزرگ آن به حساب می‌آید. هرچند شرکت حسابرسی BDO ایتالیا در سال ۲۰۲۵ تأیید کرده که صورت‌های مالی ارائه‌شده با استانداردهای بین‌المللی سازگارند، اما هنوز هم کاربران ترجیح می‌دهند با احتیاط رفتار کنند.
اعتماد و پشتوانه واقعی USDT
یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت استیبل‌کوین‌ها، اعتماد کاربران به پشتوانه آن‌هاست. حتی اگر تتر دارای دارایی‌های واقعی باشد، بدون اعتماد عمومی، این پشتوانه هیچ ارزشی نخواهد داشت. بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد که بیش از ۶۵٪ تراکنش‌های روزانه USDT در صرافی‌ها انجام می‌شود، یعنی بخش عظیمی از معاملات بازار کریپتو مستقیماً به پذیرش کاربران تتر وابسته است.
در سه‌ماهه دوم ۲۰۲۵، Tether Limited اعلام کرد که تمام تراکنش‌های USDT به‌صورت لحظه‌ای با ذخایر نقدی و اوراق کوتاه‌مدت پوشش داده می‌شوند. این بدان معناست که در صورت درخواست بازخرید، کاربران می‌توانند دارایی خود را بدون تاخیر نقد کنند. این اقدام باعث تقویت اعتماد سرمایه‌گذاران شده و نقش مهمی در پایداری بازار ایفا می‌کند.
مقایسه با دیگر استیبل‌کوین‌ها
تتر در مقایسه با رقبای خود مثل USD Coin (USDC) یا Binance USD (BUSD) از نظر شفافیت گزارش‌دهی و پشتوانه دارایی‌ها همواره مورد بحث بوده است.
-
USDC: هر ماه حسابرسی مستقل انجام می‌دهد و گزارش‌های شفاف منتشر می‌کند.
-
BUSD: تحت نظارت قانونی مستقیم و با شفافیت بالای بانکی فعالیت می‌کند.
-
USDT: هر چند گزارش‌های شفاف منتشر می‌کند، اما برخی منتقدان معتقدند میزان اوراق نقدشوندگی واقعی کمتر از ادعاست.
با این حال، حجم معاملات روزانه USDT بسیار بالاتر از سایر استیبل‌کوین‌هاست، بنابراین از منظر عملی، تتر همچنان ستون اصلی نقدینگی در بازار است.
نقش تتر در ایران و صرافی‌های داخلی
در بازار ایران، کاربران اغلب برای خرید و فروش سریع رمزارزها از تتر استفاده می‌کنند، زیرا امکان تبدیل به ریال و بالعکس با کمترین تاخیر و کارمزد را فراهم می‌کند.
برای مثال، در صفحه تتر راستین می‌توان مشاهده کرد که حجم معاملات USDT روزانه بسیار بالاست و کارمزد پایین معاملات باعث افزایش اطمینان کاربران شده است.
صرافی‌هایی مثل راستین با ارائه ابزارهای تحلیلی، امکان مشاهده قیمت لحظه‌ای تتر و مقایسه آن با بازار جهانی، به کاربران کمک می‌کنند تا تصمیمات خرید و فروش را با آگاهی کامل اتخاذ کنند.
نکات کلیدی تحلیل گزارش‌های جدید
بر اساس گزارش‌های مالی جدید، چند نکته مهم قابل استخراج است:
-
توزیع دارایی‌ها: بیش از ۸۵٪ ذخایر در اوراق خزانه کوتاه‌مدت، حدود ۴٪ در طلا و مابقی در سپرده‌های بانکی نگهداری می‌شوند.
-
شفافیت در گردش: تتر اکنون مکانیسم‌های دقیق مانیتورینگ نقدینگی و گردش تتر را ایجاد کرده است، که از ورشکستگی یا کمبود نقدینگی جلوگیری می‌کند.
-
واکنش سریع به بحران‌ها: در صورت افزایش ناگهانی تقاضا برای بازخرید، تتر توانایی نقدکردن ذخایر را دارد، هرچند نقدشوندگی طلا اندکی زمان‌بر است.
-
اثر روانی: انتشار گزارش‌های منظم باعث افزایش اعتماد کاربران شده و مانع ایجاد موج فروش هیجانی می‌شود.
جمع‌بندی نهایی
در نهایت، می‌توان گفت که تتر پشتوانه واقعی دارد اما نه بدون نقد و بررسی. نکته اصلی این است که اعتماد کاربران و شفافیت گزارش‌ها دو عامل کلیدی در پایداری این استیبل‌کوین هستند.
-
برای سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت: بررسی حجم گردش و نقدینگی صرافی‌ها ضروری است.
-
برای معامله‌گران بلندمدت: اعتماد به گزارش‌ها و ابزارهای تحلیلی صرافی‌ها، نقش مهمی در تصمیم‌گیری دارد.
-
برای کاربران ایرانی: استفاده از پلتفرم امن و مطمئن مثل صرافی راستین باعث می‌شود که معاملات به‌صورت سریع و با کمترین ریسک انجام شود. (لینک فالو)
با رعایت این نکات، می‌توان با اطمینان بیشتری از مزایای استیبل‌کوین‌ها بهره برد و از نوسانات هیجانی بازار اجتناب کرد.
